Koray35
Yönetici
Mesaj Sayısı : 908
Kayıt tarihi : 07/09/09
Yaş : 34
Nerden : İzmir
 | Konu: Jutland Deniz Savaşı  C.tesi Eyl. 12, 2009 12:07 am | |
| 
Jutland savaşı dünyanın en güçlü iki deniz filosunun kesin bir hesaplaşma için karşı karşıya geldiği bir savaş oldu ve her iki tarafa da çok pahalıya patladı.
danimarka nın jutland yarımadası açıklarında 31 mayıs-1 haziran 1916 tarihinde geçen savaş, I.dünya savaşının en büyük deniz savaşı sayılır. o tarihe kadar ingiliz ve alman donanmaları karşı karşıya gelmemişler, çoğunlukla ticaret gemilerini avlayarak karşı tarafın ekonomisini baltalamaya çalışmışlardı. bunun başlıca nedeni alman donanmasının ingiliz donanmasıyla açık denizlerde baş edebilecek çapta olmamasıydı. almanlar bir tek baltık denizinde ingilizlere üstündüler. açık denizlerde egemenlik ise kesinlikle ingilizlerin elindeydi. bu yüzden ilk iki yıl almanlar baltık denizinin girişini sıkıca mayınlamışlar ve donanmalarının büyük bölümünü limanlarında güvenlik içinde tutmuşlardı. buna karşılık ingilizlerin zayıf olduğu denizaltı savaşına ağırlıklarını koyarak kendileri açısından oldukça olumlu sonuçlar almaktaydılar.
ne var ki, suüstü donanmasının böyle hareketsiz yatışı alman deniz subaylarının tepkisini çekiyordu. bir an önce açık denize çıkmak ve ingiliz donanmasıyla kapışmak için genelkurmay a ve hükümet e yaptıkları baskının sonucunu 1916 yılında aldılar. ilk değişiklik, deniz kuvvetleri komutanlığına atılganlığıyla tanınmış bir amiralin, reinhard scheer in (1863-1923) atanmasıydı.
aynı tarihte, alman ambargosundan son derece olumsuz etkilenen rusya, ingiltere yi almanların baltık taki üstünlüğünü kırması ve ticaret yollarını açması için sıkıştırıyordu. ama alman açık deniz filosu baltık ta demir atmış durumdayken bu mümkün değildi. alman gemilerinin ancak denize açılması durumunda ingilizler bu yönde bir şeyler yapabilirlerdi.
almanlar kendi deniz kuvvetlerinin ingilizler karşısında zayıf noktalarının farkındaydılar. en başta, savaş gemisi sayısı bakımından eşitsizlik vardı. yeni gemilerle de takviye görmüş ingiliz donanması 1916 ilkbaharında alman donanmasının iki katıydı. ayrıca gemilerinin ateş gücü ve toplarının menzili daha büyüktü. ingilizlerin 12,13, hatta 15 inçlik toplarına karşılık almanlar çoğunlukla ancak 11 ve 12 inçlik toplara sahiptiler; bu yüzden zırhlıları ingiliz gemilerine iyice yaklaşarak ateş açmak zorundaydı ki, bu da onlar için büyük bir dezavantajdı. alman donanmasının savaş stratejisi ingiliz donanmasını bölmek üzere planlanmıştı. amiral scheer den önce almanlar bu stratejiyi uygulamışlar, ingiliz donanmasını bölmek üzere az sayıda zırhlıyı ingiliz kıyılarını topa tutmaya göndermişlerdi. ancak sonuç almanlar için büyük bir başarısızlık olmuş, birçok zırhlılarını kaybetmişlerdi. bunun üzerine de kayzer, alman açık deniz filosunun baltık denizinin dışına çıkmasını yasaklamıştı.
amiral scheer alman donanmasına yeni bir strateji izletmeye karar verdi: bütün kuvvetlerini kullanabileceği büyük bir harekata girişecekti. planlarını mayıs sonuna göre yapmıştı, ancak birkaç "küçük ayrıntı"yı gözden kaçırmıştı. bunların başında o tarihte denizaltıların denizde kalma sürelerinin dolmuş olması geliyordu. oysa harekat planına göre, ağır kruvazörler ingiltere kıyılarını bombalarken onların üzerine gelecek ingiliz gemilerini esas olarak denizaltılar karşılayacaktı. almanlar böylece suüstü kuvvetlerinin ypetersizliğini denizaltılarından yararlanarak kapatmayı düşünmüşlerdi; ama denizaltılardan umulan yarar sağlanamayacaktı. ayrıca havaların kötü gitmesi, zeplinleri havadan keşif yapma ve düşman filosunun hareketlerini anında alman gemilerine bildirme olanağından da yoksun bırakmıştı. amiral scheer ilk planını değiştirmek ve alternatif planı uygulamaya koymak durumunda kaldı. filoyu skagerrak a doğru yönlendirdi.
alman açık deniz filosunun ön safında amiral hipper komutasındaki hafif filo yer alıyordu. en başta öncü görevi gören bir ağır kruvazör ve hemen arkasında 30 adet destroyer. ağır zırhlılardan oluşan filo ise daha geriden geliyordu. etkileyici bir kuvvetli bu: 22 ağır kruvazör, 6 hafif kruvazör ve 33 destroyer. 30 mayısı 31 mayısa bağlayan gece denize açılan bu donanmanın hedefi ingilizleri tuzağa düşürmekti. bu amaçla hipper in filosu kuzeyde, norveç kıyıları açıklarında seyredecek ve ingiliz büyük filosunu kendi üstüne çekecekti. almanların hesabına göre, ingiliz amiral beatty nin (1871-1936) komutasındaki kuvvetler kuzeye hipper in filosuna yönelince, güneyden gelecek scheer in hücumuna uğrayacaklardı; böylece ingiliz donanması tam mevcutlu olarak denize açılmış olduğunu bilmediği alman açık deniz filosunun tuzağına düşmüş olacak, iki ateş arasında kalarak ağır bir yenilgiye uğrayacaktı.
bu parlak plan gerçekleşmedi çünkü ingilizler almanların şifreli haberleşmelerinin anahtarını saptamışlardı ve dolayısıyla almanların ne tasarladığını fazla zahmet çekmeden öğrendiler. bunun üzerine ingiliz büyük filosu amiral jellicoe nun (1859-1935) komutasında denize açıldı. iki koldan norveç in güney batısında yeniden bir araya gelmek üzere yola çıkan büyük filo, 24 ağır toplu zırhlı, 3 ağır kruvazör, 8 zırhlı kruvazör, 12 hafif kruvazör ve 51 destroyerden oluşan dev bir kuvvetti. üstelik bundan ayrı olarak amiral beatty nin komutasında olan ve almanların tuzağa düşürmek istedikleri filo da 12 hafi1 kruvazörü, 28 destroyeri ve bir uçak gemisi ile zaten oldukça önemli bir kuvvetti.
alman donanmasının öncü gemileriyle, amiral beatty nin gemileri 31 mayıs saat 14.00 dolaylarında karşılaştılar. yer, danimarka kıyalarının açığında jutland sığdibi olarak anılan bir bölgeydi. amiral beatty alman donanmasını büyük ingiliz filosunun önüne çekmek için sanki kaçıyormuş gibi rota değiştirerek kuzeye doğru çıkmaya başladı. almanlar ardına takıldılar. ingiliz donanmasının büyük bölümünün limanlarında yattığını sanıyorlardı. oysa kuzeydeki scapa flow ve ınvergordon üslerinden hareket etmiş jellicoe nun gemileri birleşmişlerdi ve hızla jutland sığdibine ilerlemekteydiler. saat 18 sularında alman donanması kendini bir anda altı kol halinde ilerleyen ingiliz filosunun pruva hattı düzeninde açılarak oluşturduğu çemberin içinde buldu. ingilizler gemi sayısı bakımından ezici bir üstünlüğe sahiptiler. ancak amiral jellicoe, scheer kadar başarıyla yönetemedi kuvvetlerini. kıyasıya geçen çarpışma sonunda almanlar ustalıkla düşman çemberini yarmayı ve geri çekilmeyi başardılar. gerçi 11 gemileri batmıştı ama içine düştükleri durumun güçlüğü göz önünde tutulduğunda ucuz kurtulmuş sayılırlardı. kaldı ki ingilizlerin 14 gemisi batmıştı.
jutland savaşı almanlar için taktik bir zafer, ama stratejik bir yenilgi sayılır genellikle. ingilizler içinse bunun tersi geçerlidir. çünkü almanlar bir daha limanlarından çıkmayı göze alamamışlardır. nitekim amiral scheer, kayzer e gönderdiği raporda "savaşın zaferle sona ermesi ancak ingiliz ekonomisinin çökmesine, dolayısıyla ingiliz ticaret gemilerine karşı asıl ağırlığın denizaltı savaşına verilmesine bağlıdır" diye yazacaktır. | |
|
Arama 
Kayıt Ol 
Giriş yap 